از «اعدام در ایران» عکاسی کنید و دربین بهترین عکاسان جهان قرار بگیرید!

اما ظاهرا تمرکز بر روی مدیوم سینما و بررسی و دقت در فیلم‌های ایرانی حاضر در جشنواره‌های سینمایی جهانی و فرمول‌های موفقیت در آن‌ها، رسانه‌ها و کارشناسان را از بررسی و دقت در سایر مدیوم‌ها و حوزه‌ها بازداشته، در حالی که تصویری که برخی از مثلا عکاس‌ها و عکس‌های ایرانی- به ویژه عکس‌های خبری- از ایران در جشنواره‌ها و مسابقات و محافل جهانی عکس و همچنین رسانه‌ها و ژورنال‌های غربی به نمایش در می‌آورند به مراتب بدتر و سیاه‌تر از فیلم‌های سینمایی است و با گسترده وسیع مخاطب رسانه‌های غربی-که این عکس‌ها در آن‌ها منتشر می‌شود- می‌تواند بسیار تاثیرگذارتر هم باشد.

 

و با کمی دقت و بررسی برگزیده‌گان ایرانی جشنواره‌ها و مسابقات عکس جهانی هم به وضوح می‌توان به این نکته دست یافت که در این مدیوم نیز مشابه سینما، همواره نوع خاصی از سوژه‌ها و عکس‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد و همین هم به عکاس‌هایی که دل به دیده شدن در این محافل و مسابقات دارند جهت و خط مشخصی را تحمیل می‌کند. جهتی که در نهایت باعث می‌شود غرب تصویر مطلوبش از ایران را به وسیله‌ی هنرمندان و ژورنالیست‌های خود ایران به نمایش بگذارد.

 

در سینما این تصویر در دهه شصت و هفتاد؛ ایران روستایی، خرابه و مفلوکی بود که خود را در سری فیلم‌های موسوم به «گداگرافی» مورد پسند و تقدیر جشنواره‌های غربی نشان می‌داد و در دهه هشتاد و نود تبدیل شد به ایرانی که فضای آن به شدت متشنج است، همه‌ی افراد آن دروغگو هستند، خانواده‌های آن از هم پاشیده‌اند و زوج‌ها مدام در حال خیانت به هم‌اند. 

 

این تصویر از ایران، فرمول دیده شدن در محافل و جشنواره‌های سینمایی بود و حالا باید به این نکته اشاره کرد که فرمول دیده شدن در محافل و مسابقات عکاسی نیز عکس‌هایی‌ست که به ویژه به موضوعاتی مثل «اعدام در ایران»، «آسیب‌ها و معضلات تلخ اجتماعی» و ..... بپردازند. به طوریکه که صریحا می‌توان اعتراف کرد که با پرداختن به سوژه‌هایی مثل «اعدام و قصاص جوانان در ایران» می‌توان ره صدساله را یک‌شبه رفت و به یکباره در میان بهترین عکاسان جهان جای گرفت!

 

اما در آخرین مورد از این جوایز اخیرا «محمدعلی برنو» برنده جایزه هشتمین دوره‌ مسابقه‌ بین‌المللی عکاسی Px3 فرانسه برای عکاسی از اعدام دو جوان زورگیر تهرانی شده است. جالب است که برنو با سابقه‌ و شناختی که از برنده شدن عکس‌های مربوط به اعدام در ایران در جشنواره‌های معتبر عکس دارد در رد سیاسی بودن این جوایز در گفت‌و‌گو با ایسنا گفته است که: «عکس و جایزه من به هیچ وجه سیاسی نیست و من تنها یک اتفاق را ثبت کرده‌ام...پیش از این، برنده شدن عکاسان ایرانی برای عکس‌های اعدام خیلی بحث‌برانگیز بوده است، بنابراین من مایل نیستم وارد جزئیات آن شوم. تنها می‌توانم بگویم که کار من ثبت واقعیت بوده است و کاری هم به تجزیه و تحلیل خود اتفاق ندارم...مجموعه من شامل پنج فریم عکس از لحظه بردن جوان مجرم به بالای سکوی اعدام، انداختن طناب به گردن او و به دار آویختنش است؛ در واقع این مجموعه 10 دقیقه آخر زندگی این جوان را با تصویر روایت می‌کند.»

 

 

 

 

 

عکس‌های «محمدعلی برنو»

 

اما تنها یک نگاه کوتاه به جوایز بین‌المللی چند سال اخیر عکاسی ایران می‌تواند به راحتی جهت‌دار و سیاسی بودن این جوایز را نشان دهد و جالب هم اینکه پیش از این  «امیر پورمند»- عکاس خبرگزاری ایسنا- با تک‌ عکسی  از همین رویداد و اعدام این دو جوان موفق به کسب جایزه عکس «ورلدپرس فتو 2014»( (world press photoشده بود.

 

 

عکس «امیر پورمند»

 

اگر یکسال به عقب برگردیم نیز باز اوضاع به همین منوال است و تنها عکس‌هایی از ایران موفق به کسب جایزه‌های جهانی عکس‌های خبری و مستند شده‌اند که حاوی نکاتی تلخ و سیاه از ایران باشند. 

 

یکسال قبل از دیده شدن صحنه‌ی اعدام دو جوان ایرانی در مسابقات مختلف عکس جهان،  «ابراهیم نوروزی» برای عکاسی از قربانیان اسیدپاشی یک مادر و دختر توسط پدر خانواده ‌موفق به کسب جایزه اول «ورلد پرس فوتو 2013» شده بود.

 

 

 

 

 

 

 

عکس‌های «ابراهیم نوروزی»

 

نکته‌ی جالب و قابل تامل هم این است که در همین سال باز همین سوژه که این‌بار توسط «یونس خانی»- از عکاسان خبرگزاری مهر- عکس‌برداری شده بود در میان عکس‌های برگزیده یونیسف در سال 2013 قرار گرفت.

 

 

 

 

 

 

اما در سال 2012 نیز باز پرداختن به موضوع «اعدام چند جوان» بود که توانست یک عکاس ایرانی را به یکی از معتبرترین جوایز عکاسی جهان برساند. در این سال باز هم «ابراهیم نوروزی» برای عکس‌هایی که از صحنه‌ی اعدام چند جوان متجاوز به عنف انداخته بود موفق شد در میان برگزیدگان «ورلد پرس فوتو 2012» قرار بگیرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

عکس‌های «ابراهیم نوروزی»

 

این تنها برندگان چند جایزه مهم عکاسی در سه سال اخیرند و به نظر نگاهی به همین آثار برگزیده می‌تواند به خوبی جهت‌گیری محافل و مسابقا غربی در برگزیدن اثری از ایران را نشان دهد. با توجه به تجربیات همین چند سال باید به این نکته اشاره کرد که ظاهرا عکاسی از «اعدام در ایران» یا پرداختن به سوژه‌های تلخ اجتماعی که تصویری چرک از ایران نشان می‌دهند فرمول دیده شدن در مسابقات جهانی‌ست. این راهی‌ست که اگر کسی می‌خواهد یک شبه ره صدساله را برود و اثرش در میان بهترین اثار عکس جهان قرار بگیرد حتما به کارش خواهد آمد و در مقابل غرب نیز تصویر مطلوب خود از ایران را توسط خود ایرانیان در جهان به نمایش خواهد گذاشت.